นิทานเรื่องโม้

      นิทานที่เป็นเรื่องโม้ของไทยอาจแบ่งได้เป็น ๓ ประเภท คือ เรื่องโม้เกี่ยวกับสิ่งที่ใหญ่โตอย่างเหลือเชื่อ เรื่องโม้เกี่ยวกับความสามารถพิเศษหรือพลังมหาศาลอย่างเหลือเชื่อและเรื่องโม้เกี่ยวกับเหตุการณ์อันผิดวิสัยหรือเหตุบังเอิญอย่างเหลือเชื่อ

เรื่องโม้เกี่ยวกับสิ่งที่ใหญ่โตอย่างเหลือเชื่อ
      เรื่องโม้ประเภทนี้จะเล่าถึงความใหญ่โตอย่างเหลือเชื่อของคน สัตว์ สิ่งของ ขนม ผลไม้ ฯลฯ ตัวอย่างเรื่องโม้เกี่ยวกับคนที่มีขนาดใหญ่โต เช่น เรื่องอ้ายง้มฟ้าของทางภาคเหนือตามเรื่องเล่าว่าชายคนหนึ่งมีชื่อว่าอ้ายง้มฟ้าเป็นคนที่มีรูปร่างสูงใหญ่เป็นอันมากเวลายืนศีรษะแทบจะจรดฟ้าจนต้องก้มศีรษะลง ถ้าอ้ายง้มฟ้าไปไหว้พระที่ถ้ำเชียงดาวเข่าของเขาจะอยู่ที่เมืองพร้าวและเท้าอยู่ที่เชียงราย วันหนึ่งขณะที่อ้ายง้มฟ้าเฝ้าดูไก่ที่เมืองลี้งูตัวหนึ่งที่อยู่เมืองฮอดจะเลื้อยมากินไก่อ้ายง้มฟ้าเอื้อมมือใช้ดาบฟันงูขาดเป็น ๒ ท่อน
      เรื่องโม้เกี่ยวกับสัตว์ขนาดใหญ่ เช่น เรื่องตะขาบใหญ่กินช้างของบ้านใน จังหวัดชลบุรี เล่าว่า ตะขาบตัวหนึ่งมีขนาดใหญ่มากจนสามารถกินช้างได้มันกินช้างเข้าไปหลายตัวแล้วคายกระดูกกองไว้ ต่อมามีเรือสำเภาลำหนึ่งมาขโมยกระดูกช้างไปตะขาบตัวนี้จึงวิ่งตามไปที่ทะเลและถูกปูซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าใช้ก้ามหนีบตะขาบจึงมีรูปร่างเป็นปล้อง ๆ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

      เรื่องโม้เกี่ยวกับสิ่งที่มีขนาดใหญ่อย่างเหลือเชื่ออีกเรื่องหนึ่งเล่ากันทางจังหวัดชลบุรี เล่าว่าชายคนหนึ่งมีรูปร่างขนาดใหญ่โตมากจนได้ชื่อว่าไอ้ใหญ่  เวลาตกเบ็ดไอ้ใหญ่ใช้ช้างเป็นเหยื่อล่อปลา อยู่มาวันหนึ่งพระเจ้าแผ่นดินสั่งให้ไอ้ใหญ่เข้าเฝ้าต้องใช้เรือสองลำไปรับ แต่ไอ้ใหญ่ยังไม่มาเข้าเฝ้าแต่เอาขนมต้มขาวซึ่งเคยรับประทานลูกละคำบรรทุกเรือไปลำละลูกพระเจ้าแผ่นดินเห็นขนมขนาดมหึมาก็ตกใจสั่งให้นิมนต์พระภิกษุ ๕๐๐ รูปมาฉัน พระภิกษุฉันไป ๒ วัน ก็ยังไม่ถึงไส้ขนม จนวันที่ ๓ พระภิกษุอยากจะฉันไส้ขนมจึงใช้ส้อมแทงเข้าไปปรากฏว่าไส้ขนมพังลงมาทับทำให้พระภิกษุมรณภาพไป ๒๕๐ รูป

เรื่องโม้เกี่ยวกับสิ่งที่มีความสามารถพิเศษ หรือมีพลังมหาศาลอย่างเหลือเชื่อ
      ตัวอย่างเรื่องโม้ประเภทนี้ เช่น เรื่องอ้ายเจ็ดไหของภาคเหนือ เรื่องเล่าว่าเด็กคนหนึ่งเกิดมาสักครู่เดียวก็ลุกขึ้นมากินข้าวทีเดียวหมดไปเจ็ดไหจึงเป็นคนมีกำลังวังชามาก พอกินข้าวเสร็จก็ถามหาพ่อ แม่บอกว่าพ่ออยู่ที่ไร่อ้ายเจ็ดไหก็ตามไปที่ไร่ พ่อไม่รู้จักจึงถามว่าเป็นใครอ้ายเจ็ดไหก็ตอบว่าเป็นลูกที่เพิ่งคลอดเมื่อกี้นี้เองแล้วอ้ายเจ็ดไหก็อาสาถางไร่ให้พ่อ ใช้เวลาชั่วครู่หนึ่งก็เสร็จแล้วก็จัดการแบกไม้ท่อนใหญ่ท่อนหนึ่งเพื่อเอาไปทำฟืน เมื่อแบกไปถึงท่าน้ำก็วางท่อนไม้ลงที่ท่าน้ำแล้วลงเล่นน้ำ พ่อค้าเรือสำเภามาจอดเรือเพื่อซักผ้ากันซักเสร็จก็เอาผ้าพาดบนท่อนไม้ของอ้ายเจ็ดไห อ้ายเจ็ดไหเล่นน้ำเสร็จก็บอกพ่อค้าให้เอาผ้าออกตนจะเอาไม้กลับบ้านพ่อค้าเห็นไม้ขนาดใหญ่มากก็ไม่เชื่อว่าอ้ายเจ็ดไหจะยกได้จึงท้าว่าถ้าอ้ายเจ็ดไหยกไปได้ก็จะยกเรือสำเภาให้อ้ายเจ็ดไหก็ยกไม้ให้ดูพ่อค้าจึงต้องยกเรือสำเภาให้

เรื่องโม้เกี่ยวกับเหตุการณ์อันผิดวิสัย หรือเหตุบังเอิญอย่างเหลือเชื่อ
      ตัวอย่างเช่นนิทานจากตำบลโรงช้าง อำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง เรื่องนกสองฝูง เรื่องเล่าว่านานมาแล้วมีนกสองฝูงต่างบินมาคนละทิศขณะนั้นแดดกำลังร้อนจัดจึงต้องอ้าปากบินและรีบบินอย่างรวดเร็วจนกระทั่งเมื่อบินสวนกันก็หลีกกันไม่ทันนกทั้งสองฝูงจึงบินชนกันและตกลงมาตายทั้งหมด